دلایل بازگشت وزن پس از رژیم

بسیاری از افرادی که با رژیم و ورزش وزن کم می‌کنند، پس از مدتی دوباره با بالا رفتن تدریجی عدد ترازو روبه‌رو می‌شوند. لباسی که چند ماه پیش اندازه‌شان بود، دوباره تنگ می‌شود و تلاش‌هایشان بی‌نتیجه به نظر می‌رسد. این اتفاق برای بیشتر کسانی که رژیم می‌گیرند آشناست و همیشه این سؤال را دارند که چرا وزن کم کرده دوباره برمی‌گردد؟

پاسخ در اراده‌ ضعیف خلاصه نمی‌شود. بدن انسان برای حفظ بقا طراحی شده و کاهش وزن را تهدیدی برای تعادل خود می‌داند. به همین دلیل با کند کردن سوخت‌وساز و افزایش احساس گرسنگی، سعی می‌کند وزن ازدست‌رفته را بازگرداند. در کنار آن، رژیم‌های سخت، بی‌تحرکی و بازگشت به عادت‌های غذایی گذشته سرعت این روند را بیشتر می‌کنند.

با این حال، بازگشت وزن همیشه قطعی نیست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند با شناخت بهتر واکنش بدن، تغذیه‌ متعادل و فعالیت بدنی منظم، می‌توان کاهش وزن را حفظ کرد. در ادامه‌ این مقاله درباره‌ دلایل بازگشت وزن و راه‌های مؤثر برای جلوگیری از آن صحبت می‌کنیم. همراه ما باشید.

بازگشت وزن پس از رژیم یعنی چه؟

کم ‌کردن وزن فقط آغاز راه است، بخش سخت‌تر زمانی شروع می‌شود که باید آن وزن را نگه داشت. خیلی‌ها بعد از رژیم متوجه می‌شوند عدد ترازو دوباره بالا می‌رود و وزن ازدست‌رفته برمی‌گردد. در علم تغذیه به این اتفاق «بازگشت وزن» گفته می‌شود؛ مسئله‌ای رایج که نشان می‌دهد حفظ نتیجه‌ رژیم به اندازه‌ خود رژیم تلاش و برنامه می‌خواهد.

پژوهش‌های متعدد مانند مطالعات مرکز ملی پژوهش‌های تغذیه و چاقی آمریکا نشان داده‌اند بیش از ۸۰ درصد کسانی که موفق به کاهش وزن می‌شوند، در بلندمدت این موفقیت را حفظ نمی‌کنند و وزنشان دوباره به حالت قبل برمی‌گردد.

البته این پدیده با نوسان طبیعی وزن که ممکن است در طول روز به علت خوردن غذا، دریافت مایعات یا تعریق ایجاد شود تفاوت دارد. بازگشت وزن روندی پیوسته است که در گذر زمان رخ می‌دهد و اگر کنترل نشود، ممکن است وزن فرد حتی از مقدار اولیه هم بالاتر برود.

پیامدهای آن فقط فیزیکی نیست؛ احساس ناکامی، بی‌انگیزگی یا ترس از تلاش دوباره برای کاهش وزن نیز از اثرات روانی رایج آن به شمار می‌رود. درک درست مفهوم بازگشت وزن و دانستن بهترین روش لاغری سالم نخستین گام برای پیشگیری از آن است.

تفاوت بین بازگشت وزن و تثبیت وزن

برای درک کامل مسیر کاهش وزن، شناخت تفاوت میان تثبیت وزن و بازگشت وزن اهمیت زیادی دارد. تثبیت وزن مرحله‌ای است که پس از پایان رژیم آغاز می‌شود. در این دوران فرد فقط کمتر غذا نمی‌خورد، بلکه یاد می‌گیرد چطور عادت‌های تازه را حفظ کند؛ عاداتی مثل مصرف غذای متعادل، اندازه‌گیری منظم وزن و انجام فعالیت بدنی روزانه.

تحقیقات مؤسسه‌ National Weight Control Registry در ایالات متحده نشان داده‌اند افرادی که پس از رژیم، سبک زندگی فعال‌تری دارند، احتمال موفقیتشان در حفظ وزن تا پنج برابر بیشتر است. در واقع تثبیت وزن یعنی ساختن روال جدیدی که بدن و ذهن بتوانند برای مدت طولانی با آن کنار بیایند.

در مقابل، بازگشت وزن اغلب از جایی شروع می‌شود که ما فکر می‌کنیم کار تمام شده است. دوباره پای تلویزیون می‌نشینیم و به غذا خوردنمان کمتر اهمیت می‌دهیم. اما بدن ما این‌طور فکر نمی‌کند. بدن برای بقا طراحی شده، نه برای لاغر ماندن. به محض اینکه حس کند شرایط عادی شده، تلاش می‌کند تا ذخایر چربی‌اش را پس بگیرد. این تلاشش را هم با گرسنه‌تر کردن شما و همزمان پایین آوردن سوخت‌وسازتان نشان می‌دهد. به همین سادگی.

ریشه این مقاومت بدن به تاریخ تکاملی ما برمی‌گردد. در گذشته‌های دور، لاغر شدن به معنی خطر قحطی بود و بدن برای زنده ماندن یاد گرفت که انرژی را با تمام وجودش ذخیره کند. تفاوت اصلی بین حفظ وزن و بازگشت آن هم درست همین‌جاست. حفظ وزن به این معنی است که شما آگاهانه مسیری تازه برای زندگی‌تان می‌سازید، در حالی که بازگشت وزن یعنی اجازه می‌دهید این برنامه قدیمی بدن و عادت‌های گذشته، شما را به نقطه اول برگردانند.

چرا وزن بعد از رژیم کاهش یافته بازمی‌گردد؟

پژوهش‌های زیادی در زمینه‌ بازگشت وزن انجام شده که نشان می‌دهد این پدیده فقط به رفتار فرد مربوط نیست، بلکه نتیجه‌ واکنش طبیعی بدن است. بدن انسان طوری تنظیم شده که وزن خود را ثابت نگه دارد؛ به همین دلیل، وقتی وزن کاهش پیدا می‌کند، سیستم‌های درونی سعی می‌کنند آن را به حالت قبلی برگردانند.

یکی از معتبرترین پژوهش‌ها در این زمینه، مطالعه‌ای است که روی شرکت‌کنندگان مسابقه تلویزیونی «بزرگ‌ترین بازنده» انجام شد. تیمی از پژوهشگران به سرپرستی دکتر کوین هال در مؤسسه ملی سلامت آمریکا، این افراد را که مقادیر بسیار زیادی وزن کم کرده بودند، به مدت شش سال دنبال کردند.

نتایج شگفت‌انگیز بود. این پژوهش نشان داد که پس از کاهش وزن شدید، سوخت‌وساز بدن این افراد به شدت کند شده بود. نکته مهم‌تر اینکه حتی شش سال بعد و با وجود بازگشت بخشی از وزنشان، متابولیسم آن‌ها هرگز به حالت اول بازنگشت و بسیار کندتر از حد انتظار بود.

برای مثال، بدن فردی که حالا ۱۰۰ کیلوگرم وزن داشت، روزانه حدود پانصد کالری کمتر از یک فرد ۱۰۰ کیلویی معمولی می‌سوزاند. این تحقیق به وضوح ثابت کرد که بدن چگونه با تمام توان بیولوژیکی خود برای بازگرداندن وزن از دست رفته‌اش می‌جنگد.

دانشمندان معتقدند بدن هر فرد یک «نقطه تنظیم» برای وزن خود دارد. وقتی شما وزن کم می‌کنید، بدن برای بازگشت به این نقطه، سوخت‌وسازش را پایین می‌آورد. این تنها بخشی از ماجراست. پژوهشی که در مجله Obesity Reviews منتشر شد نشان می‌دهد که مغز نیز واکنش نشان می‌دهد.

مرکز گرسنگی در مغز فعال‌تر شده و در نتیجه، شما هم بیشتر گرسنه می‌شوید و هم بعد از خوردن غذا، سخت‌تر احساس سیری می‌کنید. پس از پایان رژیم، خستگی ذهنی و استرس در کنار تلاش طبیعی بدن برای ذخیره انرژی، شرایط را برای بازگشت وزن از دست‌رفته آماده می‌کنند.

نقش رژیم‌های غیر اصولی در بازگشت وزن

رژیم‌های خیلی سخت و کوتاه‌مدت معمولاً از دلایل اصلی بازگشت وزن هستند. این رژیم‌ها معمولاً با وعده‌ «کاهش سریع وزن» شروع می‌شوند و با محدود کردن شدید کالری یا حذف کامل گروهی از مواد غذایی پیش می‌روند؛ مثلاً حذف کامل برنج، نان یا چربی‌ها.

در نگاه اول، نتیجه آن‌ها چشمگیر است و عدد ترازو به سرعت پایین می‌آید، اما این کاهش وزن بیشتر از آنکه مربوط به از بین رفتن چربی باشد، به دلیل از دست دادن آب بدن و تحلیل عضله است. بر اساس پژوهش‌های انجمن تغذیه آمریکا، در رژیم‌های بسیار کم‌کالری، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد وزن کاهش‌یافته مربوط به کم شدن توده‌ عضلانی است، نه چربی.

وقتی عضله‌ها تحلیل می‌روند، سوخت‌وساز بدن کند می‌شود. بدن برای جبران این وضعیت، انرژی کمتری می‌سوزاند و کالری را به شکل چربی ذخیره می‌کند. به همین دلیل وقتی رژیم تمام می‌شود و فرد دوباره غذای معمولی می‌خورد، بدن سریع‌تر از قبل وزن اضافه می‌کند.

از طرف دیگر، محدودیت شدید غذایی باعث خستگی ذهنی و احساس محرومیت می‌شود. بسیاری از افراد پس از پایان رژیم به خوردن غذاهای ممنوع ‌شده رو می‌آورند و در مدت کوتاهی وزن از‌دست‌رفته را باز می‌گردانند.

پژوهش‌های درازمدت، از جمله مطالعه‌ انجام‌شده در دانشگاه پنسیلوانیا، نشان داده‌اند کسانی که کاهش وزن تدریجی دارند (حدود نیم تا یک کیلوگرم در هفته)، در بلندمدت موفق‌تر هستند. در واقع، بدن برای حفظ سلامت و سوخت‌وساز طبیعی به زمان نیاز دارد تا با شرایط تازه هماهنگ شود. برنامه‌ای پایدار، همراه با تنوع غذایی و ورزش منظم، بهترین راه برای پیشگیری از بازگشت وزن است.

اثر یویو (Yo-Yo Effect) و چرخه‌های کاهش و افزایش وزن

اثر یویو به حالتی گفته می‌شود که فرد چند بار وزن کم می‌کند و دوباره آن را به دست می‌آورد. این اتفاق معمولاً بعد از رژیم‌های سخت و کوتاه‌مدت رخ می‌دهد. در ابتدا وزن به‌سرعت کاهش می‌یابد، اما چون رژیم بیش از حد محدود است، ادامه ‌دادنش دشوار می‌شود و فرد دوباره به روش قبلی غذا خوردن بازمی‌گردد.

بدن هم در برابر این وضعیت واکنش طبیعی نشان می‌دهد. سرعت متابولیسم پایین می‌آید و بدن برای ذخیره‌ انرژی بیشتر آماده می‌شود. در نتیجه حتی اگر فرد همان مقدار غذای قبل از رژیم را بخورد، وزنش سریع‌تر بالا می‌رود.

در واقع کاهش سریع وزن باعث از بین رفتن بخشی از عضلات می‌شود، نه فقط چربی. کاهش توده‌ عضلانی به معنی کاهش مصرف انرژی است، پس بدن تمایل بیشتری به ذخیره‌ چربی پیدا می‌کند.

بنابراین، وزن بازگشتی معمولاً شامل چربی بیشتری است، در حالی ‌که وزن از‌دست‌رفته ترکیبی از آب، چربی و عضله بوده است. این روند در طول زمان درصد چربی بدن را بالا می‌برد و کاهش وزن دوباره را سخت‌تر می‌کند.

اثر یویو علاوه بر تأثیر جسمی، آثار روانی هم دارد. پژوهشی در International Journal of Behavioral Nutrition نشان داده افرادی که بارها وزن خود را کم و زیاد کرده‌اند، در مقایسه با کسانی که وزن ثابتی دارند، بیشتر احساس ناامیدی و بی‌اعتمادی نسبت به رژیم‌های غذایی دارند. همچنین احتمال دارد در بلندمدت با مشکلاتی مانند افزایش فشار خون یا اختلالات سوخت‌وساز روبه‌رو شوند.

شناخت این چرخه و درک دلایلش اهمیت زیادی دارد. وقتی فرد به جای رژیم‌های سریع و محدود، تغییرات کوچک و مداومی در شیوه‌ خوردن و فعالیت روزانه‌ خود ایجاد می‌کند، احتمال درگیر شدن با اثر یویو به طور چشمگیری کم می‌شود.

تاثیر کاهش متابولیسم بدن در بازگشت وزن

وقتی وزن کم می‌شود، بدن به طور طبیعی سعی می‌کند خودش را با وضعیت جدید سازگار کند. اما این سازگاری همیشه به نفع فرد نیست. یکی از واکنش‌های بدن پدیده‌ای به نام «کاهش متابولیسم» است؛ یعنی سرعت سوخت‌وساز بدن پایین می‌آید و کالری کمتری می‌سوزاند.

پژوهشگران به این واکنش نام علمی «ترموژنز تطبیقی» داده‌اند. این پدیده باعث می‌شود بدن مثل زمانی رفتار کند که در معرض خطر گرسنگی قرار دارد و برای بقا انرژی را ذخیره می‌کند.

تحقیقات انجام‌شده در National Institutes of Health در آمریکا نشان می‌دهد که وقتی فرد وزن زیادی از دست می‌دهد، بدن بیشتر از حد انتظار متابولیسم را کاهش می‌دهد. مثلاً اگر دو نفر وزن یکسانی داشته باشند، اما یکی قبلاً رژیم گرفته و دیگری هیچ‌وقت وزن خود را کم نکرده باشد، فردی که رژیم گرفته باید کالری کمتری دریافت کند تا وزن جدیدش ثابت بماند. همین تفاوت کوچک باعث می‌شود حفظ وزن بعد از رژیم سخت‌تر شود.

در چنین شرایطی، اگر فرد به الگوی غذایی قبل از رژیم بازگردد، بدن به سرعت وزن را بازمی‌گرداند، چون با سرعت کمتری انرژی را می‌سوزاند و تمایل بیشتری به ذخیره چربی دارد.

درک این فرایند کمک می‌کند دید منطقی‌تری نسبت به کاهش وزن داشته باشیم. وقتی بدن سرعت سوخت‌وساز را پایین می‌آورد، نباید تصور کرد تلاش‌ها بی‌فایده شده است. این واکنش بخشی از رفتار طبیعی بدن است و با انتخاب رژیم متعادل، ورزش منظم و صبر می‌توان آن را کنترل کرد.

رفتارهای اشتباه پس از اتمام رژیم

بسیاری از افراد رژیم گرفتن را مرحله‌ای موقتی می‌دانند؛ دوره‌ای سخت و محدودکننده که باید فقط برای کاهش وزن سپری شود. پس از رسیدن به عدد دلخواه روی ترازو، تصور می‌کنند کار تمام شده است. اما بدن هنوز در مرحله‌ سازگاری است و اگر رژیم تمام شود و فرد به الگوی قبلی غذا خوردن برگردد، وزن از‌دست‌رفته خیلی زود برمی‌گردد.

پژوهش‌ها در دانشگاه استنفورد نشان داده‌اند که بیشتر افرادی که رژیم را با هدف کوتاه‌مدت آغاز می‌کنند، طی شش ماه تا یک سال، حداقل نیمی از وزنی را که کم کرده‌اند، دوباره به دست می‌آورند. این اتفاق نتیجه‌ طبیعی بازگشت به همان عادت‌هایی است که باعث اضافه ‌وزن اولیه شده‌اند.

یکی از اشتباه‌های رایج در این مسیر، ذهنیت «همه یا هیچ» است. این ذهنیت باعث می‌شود فرد در طول رژیم همه چیز را از خودش منع کند و بعد از پایان کار، به سراغ غذاهایی برود که مدت‌ها از آن‌ها دوری کرده بود.

در واقع، مغز در برابر محرومیت شدید مقاومت می‌کند و تمایل به غذاهای پرکالری افزایش می‌یابد. از طرف دیگر، بعد از اتمام رژیم و کاهش فعالیت ورزشی، متابولیسم بدن کندتر می‌شود. ترکیب این دو عامل تقریباً همیشه منجر به بازگشت وزن می‌شود.

اما نگاه بلندمدت‌تر به رژیم، می‌تواند جلوی این چرخه را بگیرد. رژیم موفق را نباید پایان یک مسیر در نظر بگیریم، بلکه باید شروع تغییری پایدار در سبک زندگی باشد. داشتن برنامه‌ غذایی متعادل، توجه به اندازه‌ وعده‌ها، ورزش منظم و حتی وزن‌کشی هفتگی از عادت‌هایی هستند که شانس حفظ وزن را به طور چشمگیری بالا می‌برند.

تاثیر عوامل روانشناختی و استرس در بازگشت وزن

گاهی پیش می‌آید بدون اینکه واقعاً گرسنه باشید، ناگهان هوس شیرینی یا غذای چرب و نمکی به سراغتان می‌آید؛ درست وقتی که استرس دارید، خسته‌اید یا ناراحت. این اتفاق تصادفی نیست، بلکه واکنش طبیعی بدن به فشار روانی است.

در دوران استرس طولانی، بدن هورمونی به نام کورتیزول ترشح می‌کند که احساس گرسنگی را افزایش می‌دهد. پژوهش‌های انجام‌شده در دانشگاه ییل و هاروارد نشان داده‌اند بالا رفتن سطح این هورمون باعث می‌شود میل به خوردن غذاهای پرکالری، شیرین و پرچرب بیشتر شود.

در این زمان، هدف بدن تأمین انرژی نیست بلکه جست‌وجوی «آرامش» است. همین رفتار که به آن «خوردن هیجانی» گفته می‌شود، یکی از دلایل مهم بازگشت وزن پس از رژیم است.

بعد از رژیم‌های سخت، ذهن و بدن در مرحله‌ای از خستگی قرار می‌گیرند. فرد احساس می‌کند از محدودیت رها شده و کنترل غذایی‌اش کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، حتی استرس‌های ساده مانند شلوغی کار یا خستگی روزانه می‌تواند میل به پرخوری را دوباره فعال کند.

تحقیقات زیادی هستند که نشان می‌دهند افرادی که استرس بیشتری تجربه می‌کنند، در معرض پرخوری بیشتر هستند و معمولاً زودتر از دیگران وزن ازدست‌رفته را بازیابی می‌کنند. این نوع خوردن شاید در کوتاه‌مدت ذهن را آرام کند، اما در بلندمدت سبب افزایش تدریجی وزن می‌شود.

یاد گرفتن اینکه بین «گرسنگی واقعی» و «گرسنگی احساسی» تفاوت بگذاریم، گام مهمی برای حفظ وزن است. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، استراحت، گوش دادن به موسیقی یا صحبت با فردی مورد اعتماد، راه‌های ساده‌ای برای کاهش استرس هستند. سلامت روانی با تغذیه‌ درست پیوند نزدیکی دارد و اهمیت آن در حفظ وزن نسبت به رژیم غذایی کمتر نیست.

نقش فعالیت بدنی در حفظ وزن کاهش یافته

وقتی کسی با رژیم وزن کم می‌کند، معمولاً فکرش فقط روی غذا و کالری است. اما چیزی که خیلی‌ها فراموش می‌کنند، نقش فعالیت بدنی در حفظ وزن جدید است. افرادی که بعد از رژیم تحرک روزانه دارند، خیلی کمتر دچار بازگشت وزن می‌شوند. درواقع بدن برای ماندن در وزن جدید، به حرکت و انرژی نیاز دارد.

ورزش کمک می‌کند کالری‌های اضافی سوزانده شوند و تعادل انرژی حفظ شود. علاوه بر این، ورزش باعث ساخته شدن عضله می‌شود. عضله برخلاف چربی حتی وقتی بدن در حال استراحت است هم کالری مصرف می‌کند.

همین موضوع سوخت‌وساز بدن را بالا نگه می‌دارد و مانع از کند شدن آن می‌شود. تمرین‌های ساده‌ قدرتی، مثل حرکات کششی یا تمرین با وزنه‌های سبک، می‌توانند به حفظ عضلات بعد از رژیم کمک کنند.

فعالیت بدنی فقط به سوزاندن کالری محدود نمی‌شود. وقتی ورزش می‌کنیم، بدن هورمون‌هایی به نام اندورفین ترشح می‌کند که باعث احساس آرامش و حال خوب می‌شود. این حس مثبت باعث می‌شود احتمال خوردن غذا از روی استرس یا احساسات کمتر شود.

نکته مهم این است که حفظ وزن نیاز به ورزش‌های طاقت‌فرسا ندارد. حتی پیاده‌روی روزانه‌ نیم‌ساعته یا چند پله بالا رفتن در طول روز هم مفید است. اصل ماجرا به تداوم مربوط می‌شود، نه شدت ورزش. وقتی بدن حرکت را به بخشی از زندگی روزمره عادت می‌دهد، راحت‌تر می‌تواند وزن را در همان حد نگه دارد.

راهکارهای موثر برای جلوگیری از بازگشت وزن

حفظ وزن بعد از رژیم فقط به کمتر خوردن خلاصه نمی‌شود، بلکه نیاز به تغییر نگرش دارد. دیدن رژیم به‌عنوان برنامه‌ای موقتی باعث می‌شود وزن دوباره برگردد. کسانی که عادت‌های سالم خود را به بخشی از زندگی تبدیل کرده‌اند، در حفظ وزن موفق‌تر هستند.

کاهش وزن تدریجی بهترین روش است. کاهش نیم تا یک کیلوگرم در هفته به بدن فرصت سازگاری می‌دهد و خطر بازگشت وزن را پایین می‌آورد. پس از رسیدن به وزن هدف، باید کالری مصرفی به‌آرامی افزایش یابد تا بدن با شرایط جدید هماهنگ شود.

در این مرحله تغذیه‌ متعادل اهمیت زیادی دارد. مصرف پروتئین برای حفظ عضله و فیبر برای احساس سیری طولانی‌تر ضروری است. دریافت روزانه حدود ۲۵ گرم فیبر احتمال بازگشت وزن را تا ۲۰ درصد کم می‌کند.

ورزش نیز نقشی اساسی دارد. بیشتر افرادی که وزن خود را حفظ کرده‌اند، روزانه حدود ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری انجام می‌دهند. ترکیب تمرین‌های هوازی و قدرتی مؤثرترین نتیجه را دارد.

سلامت ذهنی و خواب کافی هم نباید نادیده گرفته شود. استرس و کم‌خوابی هورمون‌های اشتها را بر هم می‌زنند و میل به پرخوری را بالا می‌برند. یوگا، تمرین تنفس و خواب شبانه‌ ۷ تا ۸ ساعت به کنترل این وضعیت کمک می‌کند.

بررسی منظم عادت‌ها مثل وزن‌کشی هفتگی و یادداشت خوراک روزانه و کالری شماری باعث آگاهی و کنترل بهتر می‌شود. حفظ وزن با تصمیم‌های کوچک اما پیوسته ممکن است، تصمیم‌هایی که به مرور به سبک زندگی تبدیل می‌شوند.

گفتگو با بدن به جای جنگ با ترازو

هر بار که عدد ترازو بالا می‌رود، ذهن به‌سرعت می‌گوید «از نو شروع کن»؛ در حالی که شاید اصلاً قرار نیست دوباره به نقطه‌ اول برگردید. بازگشت وزن بعد از رژیم شکست نیست، بخشی از واکنش طبیعی بدن است.

بدن برای بقا با تغییر می‌جنگد و این شما هستید که باید یاد بگیرید چگونه با او همکاری کنید. تغییرات پایدار در سبک زندگی مثل وعده‌های متعادل، خواب منظم و تحرک روزانه برای حفظ وزن مؤثرتر از هر رژیم جدیدی است. مسیر واقعی کاهش وزن از زمانی آغاز می‌شود که رژیم تمام می‌شود؛ از همان جا باید سبک جدید زندگی را بسازید.

به نظر شما دشوارترین بخش در حفظ وزن چیست؟ تجربه یا روشی دارید که به دیگران کمک کند نتیجه رژیمشان را نگه دارند؟ نظرتان را بنویسید تا این تجربه برای همه مفیدتر شود.

مطالعه بیشتر:

چطور با رژیم شکم و پهلو را لاغر کنیم؟

سؤالات متداول